O „dimenzijama“ Velikog praska
Univerzum je nastao pre 13,7 miliona godina (4,32⋅1017 s). Proračuni pokazuju da je postojala „prva sekunda" u istoriji kosmosa, fantastični trenutak kad je njegova vidljiva veličina bila neverovatno manja nego danas – jedva 300.000 km od jedne do druge strane. Hiljaditi deo sekunde pre toga granice se sužavaju na 300 km! Zatim na 300 m u prvih deset milionitih delova sekunde. Veličina koja, ako malo razmislimo, izgleda potpuno nerazumno: planeta kao što je Zemlja, sa njenim gradovima, planinama, okeanima, ali i Sunce i sve planete, stotine milijardi zvezda, sazveždja i galaksija, sve to sažeto je u prostor manji od jednog brdašceta! Ali tu nije kraj! U prvom stomilionitom delu sekunde univerzum „meri" samo tri metra. Još jedan trenutak manje, i on se smanjuje na veličinu narandže, zatim graška, zrna peska i, konačno, nevidljive čestice.
Većina savremenih fizičara se slaže da je trenutak kada je od te nevidljive čestice počeo da se neverovatno uvećava univerzum sve do današnjih dana, nastupio u 10–43 sekunde u odnosu na neki nulti početak merenja vremena; poluprečnik te čestice u tom trenutku iznosio je 10–35 m. Ove veličine, 10–43 s i 10–35 m, karakterišu Plankov zid – krajnju barijeru fizičkog sveta. Ako bi se uzelo da jedan atom ima veličinu čitavog kosmosa, u toj razmeri bi Plankov zid imao visinu od jedva 3m. Na tom „zidu", na toj barijeri (koja, da napomenemo, nije jednaka nuli, već predstavlja granicu deljivosti materije) moderna kosmologija se zaustavlja, jer se iza tog zida skriva nezamisliva stvarnost – nešto što možda nikada nećemo da razumemo, tajna koju fizičari i filozofi i ne mogu da zamisle da će rešiti jednog dana. A od tog zida počinje i čuveni Veliki prasak, ta veličanstvena eksplozija koja je označila i početak univerzuma. Pogledajmo sada i mi izbliza taj strašni zid koji dosad niko nije prekoračio. U pitanju je najmanji predmet u univerzumu, nešto što je sto milijardi puta manje od atomskog jezgra. Kao ilustraciju možemo da uzmemo sitno, golim okom jedva vidljivo zrno peska i zamislimo da postaje veliko kao čitav svemir. A čak bi i u tom odnosu Plankov zid još bio nevidljiv, mnogo manji od atoma. Trebalo bi, naime, da zrno peska postane milijardu milijardi puta veće od čitavog kosmosa da bi se mogla opaziti Plankova dužina kao prečnik zrna graška! Na toj razdaljini – Plankovom zidu – moderna kosmologija smešta početak fantastičnog širenja koje je raspšilo materiju i označilo početak univerzuma. Drugim rečima, Veliki prasak ne počinje u nultom trenutku, već mnogo kasnije – u Plankovom trenutku. To, sa druge strane, znači da je prva sekunda u odnosu na Veliki prasak 1043/4,32⋅1017 = 2,3⋅1025 puta „udaljenija" nego što je sadašnji trenutak u odnosu na prvu sekundu.U trenutku Velikog praska, tj. na Plankovom zidu, temperatura nastajućeg svemira je bila 1032 stepeni (bilo Celzijusovih bilo Kelvinovih). Energija pri tom je iznosila 1019 GeV (deset milijardi milijardi gigaelektronvolti). U brojki 1019 GeV, primenjenoj na tako malu „česticu", nalazi se takva kolosalna energija, da postaje nezamisliva. Primera radi, u CERN-u, gde se pokušava da simulira Veliki prasak, i to na neuporedivo većoj čestici od one koja je bila na Plankovom zidu, najveća energija (za koju su oduševljeni istraţivači 30.03.2010. godine najavili da će je tek postići) biće 7 TeV = 7000 GeV (više od milion milijardi manje nego pri „pravom" Velikom prasku).
Interesantno je da je kosmos u trenutku postanka – koji je tada bio samo čista energija – ipak imao odredjenu „težinu“. Naime, iz E = mc2 (uz napomenu da je 1 eV = 1,6⋅10–19 J) sledi da je njegova masa tada iznosila 17,8 mikrograma. Ili, drugačije rečeno: Plankova sfera bila je „teška“ 17,8 μg, što znači da je njena gustina iznosila čak 4,25⋅1093 g/cm3.
Pišeš zanimljive stvari. A da malo povećaš font ili promeniš temu u neku svetlu, čitljiviju?
Autor sanjarenja56 — 06 Dec 2010, 13:11
Stvarno je lepo videti ovakve tekstove. Samo da li je sve to istina sto nas serviraju naucnici pitnanje je.
Autor Srdjan — 06 Dec 2010, 13:40
Energija i masa, presipavanje iz supljeg u prazno...i eto svega iz tog presipavanja.
Autor Stanimir Branimir — 25 Dec 2010, 03:40
Nemojte me krivo shvatiti: prasac se na engleski čita prasak. To je bila namjera. Našli su formulu i sve im dosta dobro odgovara osim za početni trenutak: dijelenje s nulom ne daje rezultat. Bar s matematičke strane. Stisnuti sve atome svemira u jedan atom ne izgleda jako logično niti fizički moguće. Najveći problem je ipak pitanje: a što je bilo prije velikog praska? Isti problem je i s Bogom, ali tamo se radi o postulatu koji se ne istražuje. U fizici to ne bi trebalo vrijediti.
Autor Velik prasac — 23 Jun 2017, 17:02
Ridculous quest there. What occurred after? Good luck!
https://clients1.google.com.kw/url?q=https://bestwwwkratom.com
Inge
Jill https://clients1.google.bf/url?q=https://bestwwwkratom.com
Autor Inge — 17 Feb 2021, 12:02
Its like you learn my mind! You appear to know so much about this, lke you wrote the e book
in it or something. I feel that you can do wiyh some percent to drive the messqge
house a littrle bit, however instead of that,
this is wondrrful blog. A fantastic read. I'll definitely be back.
https://easywayit.com/rhodes-application-forms-2016-pdf.pdf
Rhodes application forms 2016 pdf
Kawasaki gpz900r manual pdf https://shuttersplus.co.uk/solution-focused-therapy-worksheets-pdf.pdf
Autor Rhodes application forms 2016 pdf — 28 Mar 2021, 17:27
You actually make it seem so easy with your presentation but I find this
matter to be actually something which I think I would never understand.
It seems too complicated and extremely broad forr me.
I'm looking forward for your nwxt post, I will try to get the hang of it!
https://sveti-matej.info/
Sveti Matej https://sveti-matej.info/
Autor Sveti Matej — 24 Apr 2021, 14:34
I was suggested this web site by means of my cousin. I am nott certain whether
this put up iss written bby him as nobody else recognise such specific about my trouble.You're incredible!
Thank you!
https://searchesmanualowners.store/2005-honda-accord-fuel-pump.pdf
2005 honda accord fuel pump
jeep grand cherokee repair manual free https://centrobenenzon.it/autodata-online-hack.pdf
Autor 2005 honda accord fuel pump — 01 Maj 2021, 19:30